12-03-2019, Saat: 23:13
MEŞAYIH:
Şeyhler, velîler, evliya. Şeyh kelimesinin çoğuludur.
Bir kimse, meşayıhın ervahı (ruhları) hep hazırdır, bilirler dese, îmanı gider. Allahü tealanın izni ile hazır olurlar dese küfr olmaz. (Muhammed bin Kutbüddîn İznikî ve İmam-ı Birgivî)
Peygamber efendimizin sallallahü aleyhi ve sellem; "Hesaba çekilmeden evvel, hesabınızı görünüz" emirleri sebebi ile bazı meşayıh her gün ve her gece yaptıkları işlerden kendilerini hesaba çekerdi. (Muhyiddîn-i Arabî)
Meşayıh-ı Kiram:
Büyük velîler, büyük zatlar.
Meşayıh-ı kiramın büyüklerinden biri diyor ki: Diri iken tasarruf (himmet, yardım) yaptıkları gibi, öldükten sonra da tasarruf, yardım yapan dört büyük velî gördüm. Bunlardan ikisi, Ma'rûf-i Kerhî ile Abdülkadir-i Geylanî hazretleridir. (Ahmed Hamevî)
Meşayıh-ı Müstakîm-ül-Ahval:
Halleri İslamiyet'in emirlerine uygun olan zatlar.
Evliyaya hasıl olan haller, keşfler, eğer Peygamberimize sallallahü aleyhi ve sellem tabi olmakla beraber ise, nûr üstüne nûr olur ve şerîatin (İslamiyet'in) incelikleri onda hasıl olmağa başlar.Sahabe-i kiramın (Peygamber efendimizin arkadaşları) he psi ve Selef-i salihin (ilk asrın müslümanları) ve Meşayıh-ı müstakîm-ül-ahval böyle idi. (İmam-ı Rabbanî)
(ﻣﺸﺎﻳﺦ) i. (Ar. şeyḫ’in kural dışı çoğul şekli meşāyiḫ) Şeyhler: Meşâyihe Hak Teâlâ hazretleri kereminden şol kadar ilim, şol kadar kudret vermiştir (Eşrefoğlu Rûmî).